Problem dużej wilgotności w domu występuje nawet w nowych budynkach, na ścianach pojawia się pleśń i grzyb, pogarsza się samopoczucie mieszkańców, którzy walczą nieustannie z ospałością i  chorobami. Wilgoć jest również jednym z czynników, które wywołują alergie. Warto więc dowiedzieć się co powoduje jej powstawanie i jak sobie radzić z jej nadmiarem.

Wilgoć zarówno w domu jak i mieszkaniu jest czymś naturalnym, wytwarza się podczas różnych codziennych czynności takich jak gotowanie, kąpiele czy prasowanie. Ważny jest więc efektywny system wentylacji w domu, który będzie usuwał nadmiary pary wodnej z pomieszczeń. Niesprawna wentylacja spowoduje, że para będzie kondensować się i osadzać na ścianach, sufitach.

Takie zjawisko sprzyja rozwojowi grzybów, pleśni i roztoczy. Przy dłuższym występowaniu może spowodować odpadanie tynków, gnicie elementów drewnianych a nawet korozję części metalowych. Przyczynia się również do utraty ciepła.

Po czym poznać, że w domu panuje nadmierna wilgotność?

Jeżeli w swoim domu zauważysz następujące zjawiska, to prawdopodobnie masz problem ze zbyt wysoką wilgotnością:

• problemy z wysychaniem prania, ręczników wiszących w łazience,
• mokre plamy na ścianach,
• pleśń na ścianach,
• zaparowane okna, lustra,
• nieświeży zapach powietrza (tzw. stęchlizny),
• odklejanie tapet od ścian.

Jakie są przyczyny wilgoci w domu?

Do przyczyn zawilgocenia domu zalicza się nieprawidłowo wykonane izolacje pionowe i poziome fundamentów. W takim przypadku najbardziej narażonymi na wilgoć pomieszczeniami będą te, które graniczą z gruntem. Woda gruntowa oraz opadowa wnika w przegrody budynku i powoduje podsiąkanie do wyższych partii. Jeżeli zawilgocenie dotrze także do wyższych partii budynku możemy mieć do czynienia z podciągiem kapilarnym, co najczęściej jest widoczne na ścianach. Wilgoć ta występuję w materiałach budowlanych, z których murowane są ściany i może docierać nawet kilka metrów w górę. Dlatego też fundamenty i ściany izoluje się pionowo i poziomo specjalnymi foliami, papą bądź żywicą. Jeżeli izolacje zostały źle wykonane będzie nam doskwierała wilgoć.

Kolejną przyczyną jest kondensacja pary wodnej, co również powoduje zawilgocenie ścian. Spowodowane jest ono brakiem odpływu pary wodnej, przez co skrapla się ona w chłodnych warstwach zewnętrznych przegród. Jest to efekt występujący szczególnie w domach o nieefektywnej bądź nieprawidłowo wykonanej wentylacji, gdzie na dodatek pomieszczenia nie są wystarczająco ogrzewane, tak aby je osuszyć.

Innymi przyczynami nadmiernej wilgotności w domu może być awaria lub nieprawidłowo działająca instalacja wodno-kanalizacyjna czy uszkodzenia w orynnowaniu.

Jak zapobiec nadmiernemu zawilgoceniu domu?

Pierwszą czynnością jest usuwanie zawilgocenia z pomieszczeń, które są na nią w szczególności narażone czyli z łazienek, kuchni, wc czy pralni. W tym celu stosuje się najczęściej wentylację grawitacyjną,  która zapewnia obieg powietrza poprzez zmianę ciśnień. Zużyte, wilgotne powietrze odprowadzane jest kominami wentylacyjnymi, a świeże doprowadzane przez szczeliny w konstrukcji czy specjalne nawiewniki okienne bądź ścienne. Nawiewniki okienne montowane są na skrzydle okiennym bądź ościeżnicy. Rozróżnia się nawiewniki ciśnieniowe, które działają pod wpływem zmiany ciśnień na zewnątrz oraz wewnątrz domu, jak również nawiewniki higrosterowne, w których ilość przepływającego powietrza zależy od ilości pary wodnej w pomieszczeniu.

Natomiast nawiewniki ścienne umieszcza się w ścianie zewnętrznej, możliwie wysoko tak aby napływające przez niego powietrze z zewnątrz nagrzewało się od razu z ciepłym powietrzem zgromadzonym pod sufitem. Ciekawym rozwiązaniem jest zamontowanie grzejnika pod takim nawiewnikiem ściennym, aby powietrze było od początku ogrzewane.
W nowoczesnych domach odchodzi się jednak od typowej wentylacji grawitacyjnej na rzecz wentylacji mechanicznej, najlepiej od razu z odzyskiem ciepła (zobacz co to jest rekuperator).

Wentylacja hybrydowa i mechaniczna – skuteczna walka z wilgocią

Jeżeli dopiero planujemy budowę domu lub zastanawiamy się nad większym remontem, warto przemyśleć usprawnienie niewydajnej wentylacji grawitacyjnej i dodanie do niej wentylacji wywiewnej bądź całkowite zastąpienie wentylacji grawitacyjnej wentylacją nawiewno-wywiewną.

Wentylacja hybrydowa wykorzysta do nawiewania świeżego powietrza nawiewniki, które już mym zainstalowane na oknach i ścianach. Natomiast dla efektywniejszego wywiewania zużytego, wilgotnego powietrza, bez uzależnienia od warunków pogodowych wykorzysta wentylację wywiewną. Wiąże się ona z zamontowaniem turbiny na końcu przewodu wentylacyjnego, będzie ona wykorzystywała wiatr do tworzenia ciągu w kominie. W przypadku bezwietrznej pogody, turbina wprawiana jest w ruch poprzez energię elektryczną.

Decydując się na wentylację mechaniczną nawiewno-wywiewną z wymiennikiem ciepła będziemy mogli całkowicie sterować intensywnością wymiany powietrza i dostosować ją do potrzeb użytkowników. Jednocześnie system rekuperacji pozwoli nam na oszczędności sięgające nawet 30% na ogrzewaniu, dzięki odzyskowi ciepła z powietrza wywiewanego z pomieszczeń.

Zabezpieczenie dachu przed wilgocią

Ważne zwłaszcza przy wentylacji mechanicznej jest szczelne zabezpieczenie dachu przed wilgocią przy użyciu folii paraizolacyjnej. Nie zablokuje ona w 100% dopływu pary wodnej do dachu ale spowolni go na tyle skutecznie, że wentylacja zdąży ją usunąć z budynku. Położenie folii jest konieczne nad pomieszczeniami wilgotnymi, jednak zaleca się dokładne przykrycie nią całego dachu.

Sposoby na zmniejszenie wilgoci w domu, podsumowanie:

• poprawa działania wentylacji grawitacyjnej, wzbogacenie jej o wentylację wywiewną,
• zamontowanie wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej,
• właściwe ogrzewanie pomieszczeń, które przyczyni się do ich osuszania,
• stosowanie dobrych izolacji przeciwwilgociowych,
• stosowanie pochłaniaczy wilgoci.

Autor: Artur Słabosz
Współwłaściciel marki EcoComfort.